Đề thi học kỳ I môn Lịch sử Lớp 7 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Trưng Vương (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi học kỳ I môn Lịch sử Lớp 7 - Năm học 2021-2022 - Trường THCS Trưng Vương (Có đáp án)

1. ĐỀ THI HỌC KỲ I NĂM HỌC 2021 - 2022 TRƯỜNG THCS TRƯNG VƯƠNG Môn LỊCH SỬ 7 Thời gian: 45 phút 1. Đề số 1 Câu 1: (1 điểm) Theo em, nhân tố nào đã dẫn đến sự khủng hoảng của xã hội phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu? Câu 2: ( 5 điểm) Em hãy trình bày diễn biến và ý nghĩa cuộc chiến đấu của quân và dân ta trên phòng tuyến Như Nguyệt năm 1077? Tại sao nói cuộc tấn công sang đất Tống của Lý Thường Kiệt vào năm 1075 là cuộc tấn công tự vệ? Câu 3: (3 diểm) Em hày trình bày vài nét về tình hình xã hội thời Trần sau chiến tranh từ thế kỉ XIII- XIV? Câu 4: (1 điểm) Em có nhận xét gì về những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly cuối thế kỉ XIV? ĐÁP ÁN Câu 1: Nhân tố nào đã dẫn đến sự khủng hoảng của xã hội phong kiến và sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở Châu Âu: - Do nhu cầu sản xuất ,trao đổi và buôn bán của cư dân dẫn đến sự xuất hiện của các thành thị trung đại. (0,5 điểm) - Nền kinh tế công thương nghiệp ngày càng phát triển. (0,5 điểm) Câu 2: Diễn biến: (2 điểm) - 1/ 1077 kháng chiến bùng nổ. Nhiều lần Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh vào phòng tuyến Như Nguyệt của ta nhưng bị quân ta phản công quyết liệt đẩy lùi chúng về phía bờ Bắc. - Địch chán nản mệt mỏi chết dần chết mòn ở vào tình thế « tiến thoái lưỡng nan » - Một đêm cuối xuân 1077, nhà Lý cho quan vượt sông bất ngờ đánh vào đồn giặc, quân giặc 10 phần chết đến 5, 6 phần. - Lý Thường Kiệt chủ động kết thúc chiến tranh bằng đề nghị giảng hoà, Quách Quỳ chấp nhận giảng hoà và rút quân về nước. Ý nghĩa : (2 điểm) - Là trận đánh tuyệt vời - Chiến thắng oanh liệt trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. - Nền độc lập tự chủ của Đại Việt được củng cố . - Nhà Tống từ bỏ ý định xâm lược nước ta. - Để lại những bài học kinh nghiệm quí báu về giữ nước cho đời sau. Tại sao nói cuộc tấn công sang đất Tống của Lý Thường Kiệt vào năm 1075 là cuộc tấn công tự vệ là vì ( 1 điểm)
2. - Đây là một chủ trương chống giặc táo bạo “ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giặc” để đẩy giặc vào thế bị động. (0.25 điểm) - Ta chỉ tấn công các căn cứ quân sự, các kho lương thảo là những nơi nhà Tống chuẩn bị cho cuộc xâm lược nước ta. (0.25 điểm) - Trong quá trình tấn công ta treo bảng nói rõ mục đích của cuộc tấn công (0.25 điểm) - Sau khi thực hiện được mục đích của mình, quân ta nhanh chóng rút về nước. (0.25 điểm) Câu 3: (3 diểm) Tình hình xã hội thời Trần sau chiến tranh từ thế kỉ XIII- XIV: - Sau chiến tranh chống quân Mông- Nguyên, xã hội ngày càng phân hóa. - Vương hầu, quý tộc ngày càng có nhiều ruộng đất, là tầng lớp có đặc quyền, đặc lợi. - Tầng lớ địa chủ có nhiều ruộng đất cho nông dân cày cấy để thu tô. - Nông dân cày cấy ruộng công, làng xã là tầng lớp bị trị đông đảo nhất , nông dân lĩnh canh đông hơn trước. - Tầng lớp thợ thủ công, thương nhân ngày một đông. - Nông nô, nô tì là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội, họ bị lệ thuộc quý tộc. Câu 4: ( 1 điểm) Nhận xét gì về những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly cuối thế kỉ XIV: - Cải cách toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, chứng tỏ ông là người có tài và yêu nước. - Hạn chế được ruộng đất của quý tộc, địa chủ, làm suy yếu tôn thất nhà Trần, tăng quyền lực nhà nước. Tuy nhiên cải cách của ông không được nhân dân ủng hộ do cướp ngôi nhà Trấn nên lòng dân hoang mang, bất bình. 2. Đề số 2 I. TRẮC NGHIỆM: (3 điểm) Học sinh khoanh tròn chữ cái đầu câu mà em cho là đúng nhất, mỗi câu trả lời đúng là 0,25 điểm. Câu 1. Xã hội phong kiến châu Âu hình thành trên cơ sở của giai cấp nào? A. Tăng lữ quý tộc và nông dân B. Lãnh chúa phong kiến và nông dân. C. Chủ nô và nô lệ D. Địa chủ và nông dân. Câu 2. Ai là người tìm ra Châu Mĩ? A. Va-xcô đơ Ga-ma B. Đi-a-xơ C. Ma-gien-lan D. Cô –lôm-bô Câu 3. Nông dân bị mất ruộng, trở nên nghèo túng, phải nhận ruộng của địa chủ cày gọi là? A. Nông dân tự canh B. Nông dân lĩnh canh C. Nông dân làm thuê D. Nông nô. Câu 4. Đinh Tiên Hoàng lên ngôi hoàng đế, đặt tên nước ta là gì? Đóng đô ở đâu? A. Đại Việt - ở Hoa Lư B. Đại Cồ Việt - ở Hoa Lư C. Đại Cồ Việt - ở Cổ Loa D. Đại Việt - ở Thăng Long. Câu 5. Dưới thời nhà Lý, cơ cấu hành chính được sắp xếp như thế nào?
3. A. Lộ-huyện-hương B. Lộ-phủ-châu C. Lộ-phủ-châu-hương D. Lộ-phủ-huyện –hương,xã. Câu 6. Sau khi rút quân về nước, Lý Thường Kiệt cho xây dựng hệ thống phòng ngự ở đâu? A. Sông Bạch Đằng B. Sông Mã C. Sông Như Nguyệt D.Sông Thao. Câu 7. Các vua Lý thường về địa phương để làm gì? A. Thăm hỏi nhân dân B. Cày tịch điền C. Thu thuế nông nghiệp D. Chia ruộng đất cho nông dân. Câu 8.Hãy điền vào chỗ trống câu sau đây: “ Phong cách nghệ thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt của nhân dân ta thời Lý đã đánh dấu sự ra đời của một nền văn hóa riêng biệt của dân tộc .”. A. Văn hóa Hoa Lư B. Văn hóa Đại Nam C. Văn hóa Đại La D.Văn hóa Thăng Long. Câu 9. Tìm ra điểm giống nhau trong ba lần kháng chiến chống quân Nguyên –Mông của nhà Trần? A. Kiên quyết bảo vệ kinh thành Thăng Long. B. Chỉ cho người già, trẻ em, phụ nữ đi sơ tán. C. Thực hiện chủ trương “ Vườn không nhà trống”. D. Tất cả các chủ trương trên. Câu 10. Tháng 5 – 1285, quân Trần tổ chức phản công đánh bại giặc Nguyên ở đâu? A. Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương B. Tây Kết, Thăng Long. C. Vạn Kiếp, Hàm Tử, Đông Bộ Đầu D. Tây Kết, Hàm Tử, sông Bạch Đằng. Câu 11.Nhà y học và nhà y dược lỗi lạc thời Trần đã nghiên cứu thành công nhiều loại cây cỏ trong nước để chữa bệnh là ai? A. Nguyễn Bá Tĩnh (Tuệ Tĩnh) B. Phạm Phu Tiên C. Phạm Sư Mạnh D. Lê Hữ Trác ( Hải Thượng Lãn Ông). Câu 12. Cải cách của Hồ Quý Ly đối với gia nô và nô tì như thế nào? A. Đã giải phóng thân phận nô lệ B. Chưa giải phóng thân phận nô lệ. C. Chuyển gia nô và nô tì trở thành nông dân tự do. C. Gia nô và nô tì không còn lệ thuộc quan lại. II. TỰ LUẬN: ( 7 điểm) Câu 1. Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy thời Trần? (2 điểm). Qua đó, em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời Trần so với bộ máy nhà nước thời Lý? ( 1 điểm) Câu 2. Nêu cách đánh giặc của nhà Trần lần thứ ba có gì giống và khác nhau so với lần thứ hai? (3 điểm) Câu 3. Nêu nét độc đáo về nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Trần? ( 1 điểm) - HẾT- ĐÁP ÁN
4. I. TRẮC NGHIỆM: 3 điểm Mỗi câu trả lời đúng: 0,25 điểm Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Đáp án B D B B D C B D C A D B II. TỰ LUẬN: ( 7 điểm) Câu 1: (3 điểm) * Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy thời Trần: đúng, đẹp ( 2 điểm) * Nhận xét: hoàn chỉnh, có đầy đủ các chức quan hơn so với bộ máy nhà nước nhà Lý thể hiện quyền cai trị từ trung ương đến các địa phương.( 1 điểm). Câu 2: ( 3 điểm) * Giống nhau: (1 điểm) - Tránh thế mạnh của giặc, vừa đánh vừa rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ đến để phản công tiêu diệt giặc.(0,5đ) - Thực hiện chủ trương “ Vườn không nhà trống”.(0,5đ) * Khác nhau: (2 điểm) - Tập trung tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ để chúng không có lương thực để nuôi quân, dồn chúng vào thế bị động, khó khăn.(1,0đ) - Chủ động bố trí bãi cọc trên sông Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc và đánh bại ý đồ xâm lược của nhà Nguyên đối với nước ta. (1,0đ) Câu 3: (1 điểm) Nét độc đáo về nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Trần: xây dựng nhiều công trình kiến trúc mới như tháp Phổ Minh ( Nam Định), thành Tây Đô (Thanh Hóa); lăng mộ vua và quý tộc có nhiều tượng hổ, sư tử, chó và các quan hầu bằng đá. Hình rồng khắc trên đá trau chuốt, có sừng uy nghiêm, linh hoạt và đạt đến trình độ cao./. 3. Đề số 3 I/ TRẮC NGHIỆM (3 điểm) Câu 1 : Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu ý em cho là đúng (1điểm) 1. Nhà Trần ban hành bộ luật A. bộ Hình Luật C. Quốc triều hình luật B. luật Gia Long D. Hình thư 2. Tướng chỉ huy quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt lần thứ nhất là A. Thoát Hoan C. Hốt Tất Liệt B. Ngột Lương Hợp Thai D. Toa Đô 3. Người biên soạn bộ Đại Việt sử kí toàn thư A. Lê Hữu Trác C. Phạm Sư Mạnh B. Lê Văn Hưu D. Trương Hán Siêu 4. Tướng giặc nào chui vào ống đồng cho quân lính khiêng về nước A. Toa Đô C. Thoát Hoan
5. B. Ô Mã Nhi D. Ngột Lương Hợp Thai Câu 2: Nối mỗi ý ở cột A với 1 ý ở cột B cho phù hợp. (1điểm) (A) Cơ quan (B) Chức năng Nối ý cột (A) và (B) 1/ Quốc sử viện A/ trông coi việc đê điều 1 - 2/ Hà đê sứ B/ đảm nhận việc viết sử 2 - 3/ Thái y viện C/ coi việc chữa bệnh trong cung vua 3 - 4/ Khuyến nông sứ D/ đảm nhiệm theo giỏi các đồn điền 4 - E/ trông coi việc sản xuất nông nghiệp Câu 3: Chọn và điền từ hoặc cụm từ trong ngoặc vào chỗ trống ( ) sao cho đúng với tình hình kinh tế thời Trần cuối thế kỉ XIV. (1 điểm) ( xâm lấn, ruộng đất, nông dân, xâm chiếm, triều đình) Vương hầu, quý tộc, nhà chùa, địa chủ nắm trong tay rất nhiều Ruộng đất công ở các làng xã bị , khẩu phần ruộng đất của bị thu hẹp, đời sống ngày càng bấp bênh, cực khổ. Thế nhưng vẫn bắt dân nghèo mỗi năm phải nộp ba quan tiền thuế đinh. II/ TỰ LUẬN (7 điểm) Câu 1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại thời Trần có điểm gì giống và khác nhau với thời Lý? (2 điểm) Câu 2: Dựa vào lược đồ trình bày tóm tắt diễn biến của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần thứ ba (1288)? Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288
6. Câu 3: Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông- Nguyên? (2 điểm) ĐÁP ÁN I. Trắc nghiệm: (3điểm) Câu 1: Khoanh tròn: (1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) Câu 1 2 3 4 Trả lời C B B C Câu 2: Nối ý :(1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) Ý 1 2 3 4 Trả lời B A C E Câu 3: Điền khuyết: (1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) 1 2 - ruộng đất; xâm lấn - nông dân; triều đình II. Tự luận: (7 điểm) Câu Nội dung cần đạt Thang điểm 1 Cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại thời Trần giống và khác nhau với thời Lý: * Giống Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền. 0.5 * Khác: - Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng. 0.25 - Các chức quan đại thần do người họ Trần nắm giữ. 0.5 - Đặt thêm một số cơ quan và một số chức quan để trong coi sản xuất. 0.5 - Cả nước chia thành 12 lộ. 0.25 2 Diễn biến và kết quả của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần thứ ba (1288): - Tháng 4/1288 đoàn thuyền của Ô Mã Nhi rút về theo sông 0.75 Bạch Đằng. - Ta nhử địch vào sâu trong trận địa. 0.75 - Nước rút xuống thuyền địch xô vào cọc và bị quân ta đánh từ hai bên. 0.75 - Nhiều tên giặc bị chết, Ô Mã Nhi bị bắt sống, Thoát Hoan bỏ chạy về nước. 0.75
7. 3 Ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân Mông- Nguyên: - Đập tan âm mưu xâm lược ĐV của đế chế Mông- Nguyên, 0.5 bảo vệ độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia. - Nâng cao lòng tự hào, tự cường dân tộc. 0.5 - Góp phần xây đắp truyền thống đấu tranh bảo vệ đất nước. 0.5 - Để lại những bài học quý giá trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. 0.5 5. Đề số 5 I/ TRẮC NGHIỆM (3 điểm) Câu 1 : Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu ý em cho là đúng (1điểm) 1. Vị vua đầu tiên của nhà Trần A. Trần Cảnh C. Trần Quốc Tuấn B. Trần Thủ Độ D. Trần Thái Tông 2. Nhà giáo tiêu biểu thời Trần A. Chu Văn An C. Trương Hán Siêu B. Đoàn Nhữ Hài D. Lê Quát 3. Thầy thuốc nổi tiếng thời Trần A. Đặng Lộ C. Trần Nguyên Đán B. Tuệ Tĩnh D. Hồ Nguyên Trừng 4. Người đảm nhận chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên lần 2 A. Trần Thái Tông C. Trần Quốc Tuấn B. Trần Thủ Độ D. Trần Cảnh Câu 2: Nối mỗi ý ở cột A với 1 ý ở cột B cho phù hợp. (1điểm) (A) Thời gian (B) Sự kiện chính Nối ý cột (A) và (B) 1/ năm 1283 A/ quân Trần phản công ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương 1 - Dương 2/ đầu năm 1285 B/ quân Mông Cổ vào xâm lược nước ta 2 - 3/ tháng 5/1285 C/ quân Mông Cổ rút khỏi Thăng Long 3 - 4/ ngày D/ quân Nguyên tấn công Cham-pa 4 - 29/1/1258 E/ mở hội nghị Diên Hồng Câu 3: Chọn và điền từ hoặc cụm từ trong ngoặc vào chỗ trống ( ) sao cho đúng với sự phát triển giáo dục thời Trần. (1 điểm) ( trường công; châu, huyện; Quốc tử giám; trường tư; lộ, phủ)
8. Thời Trần, .mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại. Các quanh kinh thành đều có Trong nhân dân, ở các làng xã có Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều. II/ TỰ LUẬN (7 điểm) Câu 1: Nêu những nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên? (2 điểm) Câu 2: Nhận xét quân đội nhà Trần có gì giống và khác so với quân đội nhà Lý? (2 điểm) Câu 3: Dựa vào lược đồ trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất (1258)? (3 điểm) Lược đồ kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất 1258 ĐÁP ÁN I. Trắc nghiệm: (3điểm) Câu 1: Khoanh tròn: (1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) Câu 1 2 3 4 Trả lời A A B C Câu 2: Nối ý :(1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) Ý 1 2 3 4 Trả lời D E A C
9. Câu 3: Điền khuyết: (1,0 điểm - Mỗi ý đúng 0,25điểm) 1 2 - Quốc tử giám; lộ, phủ - trường công; trường tư II. Tự luận: (7 điểm) Câu Nội dung cần đạt Thang điểm 1 Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên: - Sự tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, tinh thần 0.5 anh dũng của quân sĩ. - Nhà Trần chuẩn bị chu đáo cho cuộc kháng chiến. 0.5 - Có những người lãnh đạo quân sự tài ba. 0.5 - Có chiến lược đánh giặc đúng đắn, sáng tạo. 0.5 2 Quân đội nhà Trần giống và khác so với quân đội nhà Lý: - Giống: + Quân đội gồm 2 bộ phận. 0.5 + Được tuyển dụng theo chính sách “Ngụ binh ư nông”. 0.5 - Khác: + Cấm quân: Tuyển những người khỏe mạnh ở quê 0.5 hương nhà Trần. + Quân đội theo chủ trương:”Cốt tinh nhuệ không cốt 0.5 đông”. 3 Diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất (1258): - Tháng 1-1258, 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo 1.0 đường sông Thao qua Bạch Hạc đến Bình Lệ Nguyên và bị chặn lại, sau đó tiến vào Thăng Long. - Ta thực hiện kế sách “ Vườn không nhà trống” khiến cho giặc vào Thăng Long bị thiếu lương thực, thực phẩm. 0.75 - Ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu. *Kết quả: Ngày 29-1-1258 quân Mông Cổ phải rút khỏi 0.5 Thăng Long chạy về nước. 0.75 Hết